ABD’de elektrikli araç satışları, 2019’a kıyasla 3 kat artmış olsa da son dönemlerde satışlarda bir yavaşlama var. Söz konusu yavaşlamanın sebebi ise ilginç: Cumhuriyetçilerin elektrikli otomobil almaya yanaşmamaları. İş öyle bir noktaya geldi ki muhafazakar seçmen, elektrikli arabaları ‘Biden-mobile’ yani Biden’ın otomobili olarak görüyor. 

Her 10 araçtan 6’sı elektrikli olacak

Nedeni belki dönemsel hassasiyetler belki de çevreciliktir bilinmez ama elektrikli araç satışlarının her geçen gün arttığı inkar edilemez bir gerçek. Uluslararası Enerji Ajansı’nın ocak ayında yayınladığı rapora göre 2030’a gelindiğinde, yani 6 yıl sonra, her 10 araçtan 6’sının elektrikli olması bekleniyor.

‍

‍

Lider ülke Çin

Elektrikli araç satışında lider konumundaki ülke Çin. Uluslararası Enerji Ajansı’nın aynı raporuna göre 2022’de 6 milyon elektrikli otomobilin satıldığı Çin’de bu sayı sadece bir yıl içinde 8 milyona yükseldi. Listede Avrupa 2’nci, ABD ise 3’üncü sırada.

Cumhuriyetçiler yanaşmıyor 

Washington Post’ta yer alan habere göre, ABD’de geçen yıl 1.2 milyon elektrikli araç satıldı. Satışlardaki yavaşlamaya karşın 2019 verileriyle kıyaslandığında artış 3 katına çıkmış durumda. Ancak ABD’de elektrikli araç satışlarını etkileyen çok ciddi bir neden var: particilik. Zira veriler Cumhuriyetçilerin elektrikli araç satın almaya Demokratlara kıyasla pek de yanaşmadığını ortaya koyuyor. 

O verilerden en günceli Gallup’ın 1-30 Mart tarihleri arasında 1016 yetişkinle yaptığı araştırmadan.

Soru: Elektrikli araçları düşündüğünüzde aşağıdaki seçeneklerden hangisi size daha uygun?

‍

***

Koyu yeşil: Elektrikli aracım var

‍

Açık yeşil: Elektrikli araç almayı düşünüyorum

‍

Bej: Gelecekte elektrikli araç almayı düşünebilirim

‍

Turuncu: Elektrikli araç almayacağım

‍

***

‍

Demokrat: Koyu yeşil %9/ Açık yeşil %15/ Bej %46/ Turuncu %27

Bağımsız: Koyu yeşil %6/ Açık yeşil %9/ Bej %36/ Turuncu %47

Cumhuriyetçiler: Koyu yeşil %6/ Açık yeşil %2/ Bej %22/ Turuncu %69

ABD ortalaması: Koyu yeşil %7/ Açık yeşil %9/ Bej %35/ Turuncu %48

‍

Demokrat eyaletler önde 

‍

Satış trendi de bu verileri destekler nitelikte. California Üniversitesi, Berkeley ve MIT’nin yaptığı bir çalışmaya göre, 2012-2022 yılları arasında ABD’de elektrikli araç satışlarının yüzde 10’unun üzerinde olduğu eyaletler Demokrat eyaletlerdi. Araştırma elektronik araç şarjlarının yaygın olduğu bölgelere bakıldığında bile Demokrat eyaletlerin Cumhuriyetçilerin önünde olduğunu ortaya koydu.

‍

Otomobil üzerinden kültür savaşları 

Araştırmayı yürüten bilim insanları elektrikli araç satışı ile siyasi aidiyetler arasındaki korelasyonu ‘inanılmaz’ olarak tanımlıyor. Peki ama neden?

Bu ‘inanılmaz’ bağlantının nedenlerinden biri Cumhuriyetçi siyasetçilerin elektrikli araçlara yönlendirmeyi bir kültür savaşının parçası olarak görmesi. Demokrat Partili ABD Başkanı Biden halkı benzinli araçtan elektrikli araca geçmeye teşvik ederken, onun Cumhuriyetçi rakibi ve eski ABD Başkanı Donald Trump ise bu teşviki ‘çok, çok aptalca’ olarak değerlendiriyor. Hal böyle olunca bazı Cumhuriyetçiler ‘Biden destekliyorsa biz karşıyız’ diyor. 

Elektrikli araç karşıtlığı yükselişte 

Washington Post sosyal medya ağlarında yaptığı bir araştırma sonucunda ABD’deki elektrikli araç karşıtlığının Ağustos 2022’den sonra tırmanışa geçtiğini tespit etti. Bu, California’da fosil yakıtlı araç satışını 2035 itibarıyla yasaklanması kararının alındığı tarih. 

Benzer bir artış Biden yönetiminin, otomobil üreticilerine 2032'ye kadar sattıkları otomobillerin yüzde 50'sinden fazlasını elektrikli veya hibrit yapma zorunluluğu getirdiği mart ayında da yaşandı. 

Muhafazakarlar elektrikli araç ısrarının (bu alanda çok daha büyük bir pazara sahip olan) Çin’e destek vermekle sonuçlanacağı görüşünde. Sıradan ABD’liler için elektrikli araç almanın çok maliyetli olacağını ve bunun ABD’lilerin seçme hakkını elinden aldığını düşünenlerin sayısı da bir hayli yüksek. 

Cumhuriyetçiler benzinle kalmayı tercih ediyor 

Araştırmacılara göre Demokratlar ve liberaller iklim değişikliği gibi konulara daha hassasken Cumhuriyetçiler hem bu hassasiyetleri paylaşmıyor hem de yeni teknolojilere diğerleri kadar açık değiller. 

Tam da bu noktada hangi aracı kullandığın kimliğinin, bağlı olduğun grubun ya da siyasi aidiyetinin bir ifadesi haline gelebiliyor. Demokratlar arkadaşları ve ailelerinin elektrikli araç kullandığını görüyor ve aynısını yapmak istiyor. Cumhuriyetçiler ise partinin seçkin üyelerinin elektrikli arabalar aleyhine konuştuğunu duyuyor ve benzinle kalmayı tercih ediyor. 

Eski bir Cumhuriyetçi stratejist olan Mike Murphy, muhafazakar seçmenin elektrikli otomobilleri ‘Biden-mobile’ yani Biden’ın otomobili olarak gördüğünü ve bu sebeple de tepki gösterdiğini belirtiyor. 

ABD’de küresel ısınmanın yüzde 20’si otomobil kaynaklı

Gazeteye konuşan uzmana göre benzinle çalışan arabaların yasaklanmasının konuşulması da işe yaramıyor. "Yetki, yasak ve sınırlama asla kazanamaz. Bu üç şeyden biri söylendiğinde, desteği önemli ölçüde kaybedersiniz” diyor. 

ABD’de küresel ısınmaya neden olan emisyonların yüzde 20’sinin kaynağı otomobiller. Ülkede elektrikli araca geçişin teşvik edilmesinin en belirgin gerekçelerinden biri bu. Ancak veriler benzinli araçları tercih eden ABD’lilerin sayısının elektrikli araç tercih edenlerden hala daha fazla olduğunu ortaya koyuyor. Üstelik ülkede yeni araç satın alanların yüzde 40’ı Cumhuriyetçi. Onlar olmadan ABD’nin ya da Biden yönetiminin elektrikli araca geçiş hedefini hayata geçirmesi mümkün değil.

‍