Genel Bakış ve Arka Plan

Filipinler'in eski Devlet Başkanı Rodrigo Duterte, 11 Mart 2023 tarihinde Manila'daki Ninoy Aquino Uluslararası Havalimanı'nda, Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) tarafından verilen bir yakalama kararı doğrultusunda gözaltına alındı. Duterte, Hong Kong seyahatinden dönerken, uyuşturucuyla mücadele operasyonları sırasında insanlığa karşı suçlar işlemekle suçlanıyor. UCM, Duterte'nin görevde olduğu 2016-2022 yılları arasında gerçekleştirilen bu operasyonlarla ilgili olarak Eylül 2021'de soruşturmaya başlamıştı.

Anahtar Bulgular

• Duterte, UCM tarafından verilen yakalama kararı ile gözaltına alındı.
• Yaklaşık 7 bin polis, Duterte'nin gözaltına alınması için görevlendirildi.
• UCM, Duterte'nin insanlığa karşı suçlar işlediği iddialarını Eylül 2021'de araştırmaya başladı.
• Duterte'nin sağlık durumunun iyi olduğu ve hükümet doktorları tarafından kontrol edildiği bildirildi.
• Başkan Ferdinand Marcos Jr. yönetimi, UCM'nin talebi üzerine Duterte'yi gözaltına alma konusunda uluslararası polisle iş birliği yapacağını duyurdu.

“Duterte'nin tutuklanması, Filipinler'deki adalet için kritik bir adım.” - İnsan Hakları İzleme Örgütü

Duterte'nin tutuklanması, uluslararası insan hakları savunucuları ve kurban aileleri için önemli bir gelişme olarak değerlendiriliyor. UCM, Duterte'nin mahkeme çağrılarına uymayabileceği kaygısıyla bu yakalama kararını almıştı. Duterte'nin destekçileri ise gözaltı kararının anayasal haklarını ihlal ettiğini savunuyor. Eski başkanın, "Uyuşturucuyla savaş" döneminde binlerce insanın öldüğü belirtiliyor; bu sayı bazı insan hakları grupları tarafından 30 bin olarak öne sürülüyor.

UCM, Filipinler'in Roma Statüsü'nden çekilmesine rağmen, ülkenin uluslararası mahkemeye karşı sorumlulukları olduğuna dikkat çekiyor. Duterte'nin tutuklanması, Filipinler'deki mevcut hükümet ile eski yönetim arasındaki politik çatışmanın da bir yansıması olarak değerlendiriliyor.