Hesaba mı ihtiyacınız var? Üye ol
Los Angeles çevresindeki Palisades ve Eaton yangınları, Kaliforniya tarihindeki en yıkıcı yangınlardan biri olarak kayıtlara geçti. Palisades yangını, yaklaşık 5.316 yapıyı yok ederek eyaletin en yıkıcı üçüncü yangını olurken, Eaton yangını ise 5.000 yapı tahribatıyla dördüncü sıraya yerleşti.
Tarihsel bir karşılaştırma yapacak olursak 2018’deki Camp yangını (18.000 yapı) ve 2017’deki Tubbs yangını (5.600 yapı), hala en yıkıcı yangınlar arasında yer alıyor. Camp, 153 bin dönüm araziyi, Tubbs ise 36,807 bin dönüm araziyi küle çevirmişti.
Ancak Los Angeles’taki bu yangınlar, Oakland Hills (1991) ve Cedar yangınlarını (2003) aşarak yıkıcılık sıralamasında üst sıralara çıktı. Hala devam eden Palisades ve Eaton yangınları toplamda 25.000 dönüm araziyi kül etti. Etkiledikleri alan az olmasına rağmen, yoğun nüfuslu alanlarda gerçekleştiği için bu yangınların hasar oranı çok daha yüksek oldu.
Aslında buna benzer bir örneği ABD 1991 yılında da yaşamıştı. Oakland Hills’de çıkan yangın, şu an küçük diye gösterilen Eaton ve Palisades’ten bile daha küçük bir alana etki etmesine rağmen çok büyük bir yıkıcı etki bırakmıştı. Yalnızca 1,600 dönümü etkileyen Oakland Hills yangınları, 25 kişinin ölümüne 150 kişinin ise yaralanmasına sebep olmuştu. Yangın üç milyar dolar da maddi hasara sebebiyet vermişti.
JPMorgan'ın yayımladığı analize göre, Kaliforniya’daki yangınlardan kaynaklanan ekonomik kayıpların beklentisi 10 Ocak itibariyle artarak 50 milyar dolar seviyelerine yükseldi. Sigortalı kayıpların 20 milyar doları aşabileceği belirtilirken, yangınların kontrol altına alınmaması durumunda bu rakamın daha da artabileceği ifade edildi.
Özellikle Palisades’teki yangınların ekonomik boyutu tahminlere göre çok büyük olacak. Ortalama ev fiyatı 3 milyon doların üzerinde olan lüks Pacific Palisades bölgesinde şu ana kadar 12 bin dönüme yakın bir arazi kül olurken binden fazla ev yangında yok oldu.
Kaliforniya’daki sigorta sektörü, yangın riskinin arttığı bölgelerde sigorta şirketlerinin poliçeleri iptal etmiş olması nedeniyle ayrıca büyük bir krizle karşı karşıya. 2020-2022 yılları arasında, Kaliforniya’daki sigorta şirketleri 2.8 milyon ev sahibi poliçesini yenilemeyi reddetmişti. Bu insanlardan yaklaşık 500 bini şu anda yangının yıktığı bölgelerde yaşıyor. Sigorta şirketlerinin yangın riski yüksek olan alanlarda yeni poliçeler yapmaktan kaçınması, ev sahiplerini sigortasız bıraktı.
Bu sigorta sorunu,, ev sahiplerinin yangın sigortası almak için devlet tarafından kurulan California FAIR Plan gibi alternatiflere yönelmesine neden oldu. Ancak bu sigorta, geleneksel sigortalara göre daha yüksek primler ve sınırlı teminat sunuyor. Buna rağmen geçtiğimiz eylül ayı, FAIR’ın konut sigortasına olan ilgi önceki yıla göre yüzde 61 artarken, yangınlardan büyük ölçüde etkilenen lüks Pacific Palisades’de ise FAIR poliçelerinin sayısı 2023 yılında yüzde 85 artmıştı.
Ne var ki FAIR Planı’yla ilgili her şey mükemmel değil. Birçok konutun sigorta teminatı yetersiz. United Policyholders adlı tüketici savunuculuk grubunun yönetici direktörü Amy Bach'a göre, FAIR planı poliçeleri 3 milyon dolarla sınırlandırıyor ve bu miktar, Palisades gibi zengin ve yangın riski taşıyan birçok bölgedeki ortalama ev fiyatının altında kalıyor. Bu durum, felaket sonrası ev sahipleri geri döndüğünde, evlerini yeniden inşa etmenin maliyetini sigorta tazminatından daha pahalı olmasına neden oluyor.
Ayrıca bu felaketle beraber sigorta primleri de büyük bir artış görebilir. Yangının ardından Kaliforniya'daki ev sahipleri, yıllık 1.000 ila 40.000 dolar arasında değişen artmış sigorta primleriyle karşı karşıya kalabilirler.
Yangınlarla birlikte birçok hırsızlık ve yağma haberleri de medya tarafından geçiliyor. Resmi rakamlara göre şu ana kadar 20 kişi yerel polis ekipleri tarafından tutuklandı.
LA Bölge Şerifi Robert Luna, Palisades ve Eaton yangınlarının etkilediği tüm zorunlu tahliye bölgelerinde sokağa çıkma yasağı ilan edildiğini duyurdu.
Sokağa çıkma yasağı, akşam 6 ile sabah 6 arasında geçerli olacak ve yalnızca afet çalışanlarının bu alanlarda bulunmasına izin verilecek.
“Bu bölgelerde bulunamazsınız. Eğer bulunursanız tutuklanabilirsiniz,” uyarısında bulunan Luna, yasağın halk güvenliğini artırmak, mülkleri korumak ve tahliye edilen bölgelerde hırsızlık ya da yağmayı önlemek için "katı bir şekilde uygulanacağını" belirtti.
Kuralları ihlal edenler, 1.000 dolara kadar para cezası veya hapis cezası ile sonuçlanabilecek bir kabahat suçlamasıyla karşı karşıya kalabilir.
Uzmanlar California’yı esir alan yangınlarda iklim krizinin öneminin büyük olduğuna dikkat çekiyor.
İklim ve Enerji Çözümleri Merkezi’nin raporuna göre, iklim değişikliği, Batı Amerika’daki orman yangınlarının riskini ve kapsamını artıran başlıca faktörlerden biri olarak öne çıkıyor. İklim değişikliği, sıcaklık, toprak nemi ve bitki örtüsü gibi faktörleri doğrudan etkileyerek yangın riskini yükseltiyor. Rapor, araştırmaların iklim değişikliğinin ormanlardaki organik maddelerin kurumasını hızlandırdığını ve 1984-2015 yılları arasında büyük yangın sayısının iki katına çıktığını gösterdi. Ayrıca, artan kuraklık ve uzayan yangın sezonunun, yangınların yayılmasını ve etkisini artırdığını belirtti.
Rapora göre, her 1°C’lik sıcaklık artışı, bazı orman türlerinde yangının yayılmasını %600 oranında artırma potansiyeli taşıyor. Bu durum, özellikle Güneydoğu Amerika’da yıldırım kaynaklı yangınların da artmasına da neden olabilir. Bununla bağlantılı olarak sıcaklık ve kurak koşullar söndürme çalışmalarında da zorluk yaratıyor.
.svg){kind=spacer}