Hayatınız boyunca "Ben böyleyim", "Değişemem" veya "Beni böyle kabul edin" dediğiniz oldu mu? Çoğu insan kendini belirli bir kişilik ya da karakter kalıbına hapsetme eğiliminde. Ancak bilim bize başka bir şey söylüyor: İnsan beyni, doğru deneyimlerle ve çabayla şekillenebilir. Bu dönüşümün arkasındaki bilimsel kavram ise nöroplastisite.
Modern Dünyada Hayatta Kalma Rehberi podcast serisinin yeni bölümünde, Uzman Psikolog Ayhan Asar, nöroplastisite kavramını derinlemesine açıklıyor ve zihinsel sınırlarımızı nasıl aşabileceğimizi anlatıyor.
Nedir?
Nöroplastisite, beynimizin adaptasyon yeteneği olarak tanımlanır. Yeni bir şey öğrendiğinizde, beyninizdeki sinir hücreleri yeni bağlantılar kurar. Bu bağlantılar tekrarlandıkça güçlenir ve beyninizin fiziksel yapısı bile değişebilir. Uzman Psikolog Ayhan Asar, bu süreci şöyle açıklıyor:
"Beyniniz deneyimlerinize göre şekillenir. Neyi daha çok yaparsanız, beyniniz o konuda daha uzmanlaşır. Bu adaptasyon yeteneği, sadece genç yaşlarda değil, hayatın her döneminde geçerlidir."
Bilim ne diyor?
Beynimizin değişim kapasitesini anlamak için yapılan birçok çarpıcı araştırma var. Bunlardan biri Londra'daki taksi şoförleri üzerinde gerçekleştirilmiş. Londra gibi karmaşık bir şehirde yol hafızasını geliştirmek zorunda olan taksi şoförlerinin beyinlerinde, hafıza ile ilişkili hipokampüs bölgesinin büyüdüğü tespit edilmiş. Bu, beynimizin belirli bir yeteneği geliştirmek için fiziksel olarak değişebildiğinin somut bir kanıtı.
Asar’a göre, bu sadece bir örnek:
"Bir enstrüman çalmayı öğrenirken ya da yeni bir dil öğrendiğinizde beyniniz yeniden şekillenir. Bu değişim, sizin düşünce yapılarınız için de geçerlidir. Eğer çocuklukta kazandığınız olumsuz inançları sorgulamaya başlarsanız, beyniniz bu inançları değiştirecek şekilde yeniden yapılanır."