Modern dünyada yaşamak, her gün zihinsel bir savaş vermek demek. Etrafımızdaki sürekli bilgi akışı, dijital bombardıman ve baş döndürücü hızda değişen hayatlar, düşüncelerimizi kontrol etmekte zorlanmamıza neden oluyor. Bir an bile durup düşünmek bile lüks haline gelmişken, zihnimizdeki karmaşayı nasıl yönetebiliriz?

"Modern Dünyada Hayatta Kalma Rehberi" podcast serisinin bu haftaki bölümünde Uzman Psikolog Ayhan Asar, tam da bu kaotik durumu ele alıyor. Asar, düşüncelerimizin çoğu zaman kontrolümüz dışında geliştiğini ve dış dünyanın etkisiyle zihnimize hücum eden düşüncelerle nasıl baş edebileceğimizi anlatıyor. “Düşünceler, dış dünyadaki uyaranlar tarafından tetiklenir. Ancak onları yönlendirmek ve yönetmek bizim elimizde,” diyor.

Asar, özellikle modern insanın dikkatinin dağılmasının, düşüncelerini yönetme konusunda zorlanmasına neden olduğunu belirtiyor. Günümüzün hızlı yaşam temposunda, sosyal medyadaki sonsuz akış ve her an her yerden gelen bildirimler arasında zihinsel bir filtre oluşturmak adeta imkansız hale geliyor. Bu da çoğu insanın zihnini kaotik ve yönetilemez bir hale getiriyor. "Düşüncelerimizi yönetemezsek, onlar bizi yönetir," diyerek uyarıyor.

Düşüncelerimizle baş başa...

Uzman Psikolog Asar, düşüncelerimizin her zaman net olmadığını, karmaşık ve düzensiz bir yapıya sahip olduğunu belirtiyor. Özellikle modern dünyada sürekli dış uyaranlarla karşı karşıya olduğumuz için, bu kaos daha da derinleşiyor. Bir düşünceye odaklanmaya çalışırken, zihnimize binlerce farklı düşüncenin hücum ettiğini fark etmek mümkün. "Birisi size 'Ne düşünüyorsun?' diye sorduğunda bazen cevap verememenizin sebebi bu," diyor Asar.

'Düşüncelerimiz hakikatin kendisi değil'

Asar, her düşüncenin gerçek olmadığına vurgu yapıyor ve özellikle stresli anlarda zihnimizin olumsuz senaryolar ürettiğini açıklıyor. "Bir sunum yaparken birinin esnemesi, sizin konuşmanızı sıkıcı bulduğu anlamına gelmez," diyen Asar, aklımıza gelen olumsuz düşünceleri doğru kabul etmenin bizi daha da fazla strese soktuğunu belirtiyor. Bunun yerine, olumlu düşünceleri seçip onlara odaklanmanın daha işlevsel olduğunu ifade ediyor.

Zihinsel kaosu yönetmek mümkün mü?

Asar’a göre, düşüncelerimizin kontrolünü ele almak imkansız değil, fakat disiplin gerektiriyor. Zihnimizi sakinleştirmenin ve odaklanmayı sağlamanın yolları olduğunu vurguluyor. Bu süreçte mekan değişikliğinin veya zihinsel egzersizlerin etkili olabileceğini belirtiyor.

Uzman Psikolog Asar, bu durumu açıklayan "kapı eşiği etkisi" üzerine de bir bakış açısı sunuyor. Asar’a göre, bir ortamdan başka bir ortama geçtiğimizde, zihnimizdeki düşünceler aniden değişir. Bu etkiden yararlanarak olumsuz düşünceleri yönetmek ve zihinsel sağlığımızı iyileştirmek mümkün olabilir.

Asar, kapı eşiği etkisini sadece basit unutkanlıklarla sınırlamıyor; bu durumu zihinsel dönüşüm için bir fırsat olarak görüyor. “Depresif bir ruh hali içindeyken, bulunduğumuz ortamdan çıkmak ve farklı bir mekâna geçmek, düşünce akışımızı olumlu yönde değiştirebilir,” diyor. Özellikle mekan değişikliğinin düşünce dünyamız üzerindeki etkisini vurgulayan Asar, bu yöntemin, zihnimizdeki olumsuz düşünceleri yenmenin basit ama etkili bir yolu olabileceğini belirtiyor.

Kapı eşiği etkisi sadece fiziksel mekan değişikliğiyle sınırlı değil. Asar, bu etkiyi zihinsel olarak da yaratabileceğimizi ve zihnimizde "güvenli alanlar" oluşturarak olumsuz düşüncelerden kurtulabileceğimizi ekliyor.